Για το βιβλίο: «ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΩΝ ΦΙΛΙΚΩΝ»
Εφημερίδα «Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ»:
«… Η γνώση της ιστορίας, η αφτιασίδωτη ερμηνεία της, η νηφάλια διύλιση των γεγονότων και των συνεπειών τους, βοηθούν τους μεγάλους να αντιμετωπίζουν πιο ψύχραιμα το παρόν και τους μικρούς να ετοιμάζονται για τα εσαεί δύσκολα μελλούμενα. Ένα βιβλίο που διαβάζεται εύκολα από τους μικρούς, με πολλά μηνύματα για τους μεγάλους (που ξεχνούν εύκολα), είναι το πόνημα «Στα Xνάρια των Φιλικών» από τη Θεοδώρα Λούφα - Τζοάννου.
Πρωταγωνιστής και εδώ είναι ο Νικόλας, ένα Ελληνόπουλο της διπλανής πόρτας, γεμάτος απορίες, μ΄ ένα μυαλό ξυράφι που κοιτάει τους άλλους στα μάτια όταν τους ρωτά. Οπλισμένος με το κλειδί που ανοίγει την Πόρτα του Χρόνου - άρα και της Ιστορίας - επιχειρεί και καταφέρνει (καθαρό μυαλό χρειάζεται προπάντων) καταδύσεις στο παρελθόν, στους χρόνους όπου όλα τα σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά. Είναι ένα βιβλίο γραμμένο με ευαισθησία, γνώση, μεράκι και έξοχο αφηγηματικό τρόπο…»
Ο πρέσβης επί τιμή, Γεώργιος Σέκερης :
…Το βιβλίο («Στα Χνάρια των Φιλικών») της κυρίας Τζοάννου, μαζί με το άλλο, το αναφερόμενο στον τελευταίο Αυτοκράτορα του Βυζαντίου, αποτελούν αναμφισβήτητα μια σημαντική συμβολή στην εκλαϊκευση σημαντικών σελίδων της εθνικής μας ιστορίας.
Με το έργο της «Κωνσταντίνος Παλαιολόγος» η κυρία Τζοάννου σηματοδοτεί το τέλος, το ηρωϊκό τέλος αλλά και τραγικό συνάμα, της Μεσαιωνικής σταδιοδρομίας του Ελληνισμού.
Περπατώντας τώρα «Στα Χνάρια των Φιλικών», η συγγραφέας ιχνηλατεί την αναγέννηση του ΄Εθνους μας, την Ανάσταση του νεότερου Ελληνισμού και συνάμα αναδεικνύει, τρόπον τινά, την αδιάρρηκτη ενότητα της ελληνικής ιστορίας. Αυτά δε, μέσα από ένα κείμενο το οποίο χαρακτηρίζεται από απλότητα ύφους αλλά συγχρόνως και από ακρίβεια πληροφόρησης. Και αυτό το δεύτερο είναι ιδιαίτερα σημαντικό.
Είναι προφανές, σε όποιον έχει διαβάσει τα βιβλία της, ότι το έργο της Κας Τζοάννου είναι προϊόν, είναι καρπός μιας πολύ ενδελεχούς μελέτης των ιστορικών περιόδων που πραγματεύεται.
Οι διάλογοι οι οποίοι διανθίζουν τις σελίδες του βιβλίου είναι φυσικοί, κατ΄ ανάγκην προϊόν της δημιουργικής της φαντασίας. Στηρίζονται όμως πάντοτε σε διακριβωμένα γεγονότα και αποδίδουν με πολλή πιστότητα, πιστεύω, την ατμόσφαιρα, το κλίμα της περιόδου στην οποία τα γεγονότα αυτά αναφέρονται.
Βέβαια, τα βιβλία αυτά απευθύνονται σε παιδιά. Διαβάζοντάς τα όμως, διαπίστωσα ότι τελούν και προβληματίζουν και τους μεγαλύτερους. Και στη δική μου περίπτωση, θα έλεγα, δυστυχώς και τους πολύ μεγαλύτερους.
Σε μια εποχή η οποία χαρακτηρίζεται από τη λατρεία του κέρδους, από την καταξίωση των υλικών αξιών, με μια λέξη από τον ευδαιμονισμό, η Κα Τζοάννου, μέσω των βιβλίων της, μας παρουσιάζει ένα ιδανικό το οποίο ενσωματώνουν, μεταξύ άλλων και οι Φιλικοί.
Η «Πόρτα του Χρόνου»είναι μια επινόηση γόνιμη της συγγραφέως, εναρμονισμένη με την τεχνολογική επανάσταση της εποχής μας, η οποία της επιτρέπει να κινείται με άνεση στο χώρο και τον χρόνο και να αποτυπώνει καλύτερα στιγμές και εικόνες του Ελληνικού ιστορικού γίγνεσθαι, παραλείποντας ενδιάμεσα συμβάντα με μικρότερη σημασία και ενδεχομένως και ανιαρά. Με αυτό τον τρόπο κατορθώνει να αναδείξει το ουσιώδες και δη κατά τρόπο επαγωγικό αλλά συγχρόνως θα έλεγα και συναρπαστικό και συχνά πρέπει να ομολογήσω και συγκινητικό.
Ευχαριστώ Δημόσια πλέον την κυρία Τζοάννου για την τιμή που μου έκανε καλώντας με εδώ να συμμετάσχω σε μια εκδήλωση η οποία μας επιτρέπει νομίζω εμάς τους επιγενομένους να μετρήσουμε το βάρος των υποχρεώσεων που μας δημιουργεί η ιστορική προσφορά μεγάλων φυσιογνωμιών της κοινής μας ιστορίας.
Ο ιστορικός και συγγραφέας, Σαράντος Καργάκος :
...Είχα την τύχη να διαβάσω και το πρώτο βιβλίο της κυρίας Τζοάννου και ομολογουμένως με εντυπωσιάζει η αναπλαστική ικανότητα που η συγγραφέας διαθέτει και που είναι ένας πολύ νέος άνθρωπος που δεν έχει ζήσει εποχές παλαιότερες που ήταν άμεσα συνδεδεμένες με το απώτερο παρελθόν.
΄Εχει μια ικανότητα να αναπλάθει, να αναδημιουργεί την ατμόσφαιρα και κυρίως να διαγράφει χαρακτήρες.
Η κα Θεοδώρα Τζοάννου κινείται στη γραμμή την οποία καθόρισαν μεγάλοι ΄Ελληνες λογοτέχνες, οι οποίοι μας εμύησαν κυριολεκτικά στο ιστορικό χθες. Πολλές φορές μου έχει δοθεί η ευκαιρία να πω ότι τα παιδιά που έγραψαν το έπος του ΄40, ήταν παιδιά της Πηνελόπης Δέλτα.
Στο βιβλίο «Στα Χνάρια των Φιλικών» υπάρχει πλοκή μυθιστορηματική. Η συγγραφέας έχει ιστορική ακρίβεια αλλά δεν έχει την ιστορική ξηρότητα, την ιστορική ψυχρότητα γιατί διαθέτει λογοτεχνική γλαφυρότητα. Με άλλα λόγια, το
βιβλίο αυτό συνδυάζει το τερπνόν μετά του ωφελίμου. Δηλαδή και σε μαθαίνει και σε γλυκαίνει. Σε τέρπει και σε ωφελεί. . Είναι ένα ανάγνωσμα πρόσφορο για το «παιδί» οποιασδήποτε ηλικίας.
Το φανταστικό πρόσωπο, ο Νικόλας, επιτρέπει την ανάδειξη των πραγματικών προσώπων. Μέσα από τη συζήτηση που κάνει ο Νικόλας με το Σέκερη, έχουμε ένα καταπληκτικό πορτραίτο του Αλή Πασά, που θα το ζήλευε και ένας επαγγελματίας ιστορικός.
Θέλω να σταθώ σε κάτι που το θεωρώ μεγάλη συνεισφορά της κας Τζοάννου: Χωρίς το Σέκερη, η Φιλική Εταιρία δεν θα είχε τις δυνατότητες να απλωθεί και να εξακτινωθεί. Λέμε ότι τα παιδιά μας χρειάζονται πρότυπα. Και να ένα πρότυπο. Ο Σέκερης ήταν πάμπλουτος. Διέθεσε την τεράστια περιουσία του για την υλοποίηση των σκοπών της Φιλικής Εταιρίας και πέθανε πάμπτωχος. Αυτό γιατί δεν το δείχνουμε στα παιδιά; Με τί θα τα θρέψουμε ψυχικά και πνευματικά τα παιδιά μας;
Και η συγγραφέας προβάλλει την προσωπικότητα του Σέκερη, όχι μόνο στις σελίδες του βιβλίου αλλά και στο εξώφυλλο.
Ελπίζω ότι η κα Τζοάννου θα συνεχίσει. Το βιβλίο σταματάει εκεί όπου τα πάντα είναι έτοιμα να έρθει η μεγάλη έκρηξη. Το βιβλίο κλείνει με τη φράση: «Επιτέλους Θεέ μου μας έδωσες αρχηγό. Δος μας τώρα και την ευλογία Σου για τον μεγάλο μας αγώνα», που υποθέτω ότι θα είναι το επόμενο βιβλίο.
Δεν έχουμε μπροστά μας ένα βιβλίο επίπεδο με οριζόντια αφήγηση. ΄Εχουμε ένα βιβλίο άριστα δομημένο, όπου μπορεί μέσα από την αφήγηση να κάνει ρωγμές και να μας δίνει κυρίως την ατμόσφαιρα εκείνης της εποχής και τους χαρακτήρες των προσώπων και αυτό είναι σημαντικό.
Ο τέως Πρόεδρος της Βουλής, Βύρων Πολύδωρας:
…Η κυρία Θεοδώρα Λούφα – Τζοάννου τοποθετεί τον εαυτό της σε μια διαμετρικά αντίθετη προς εκείνη τη σχολή που απαρτίζουν κάποιοι αυτοδηλητηριαζόμενοι που επιστρατεύουν το σχολαστικισμό τους και την ερευνητική τους δεινότητα προκειμένου να αποδείξουν ότι δε σήκωσε το λάβαρο της επαναστάσεως ο Παλαιών Πατρών Γερμανός. Οι οποίοι επιστρατεύουν την σχολιαστική τους δεινότητα και την ιστοριοδιφική τους επίσης δεινότητα, προκειμένου να αποδείξουν ότι δεν υπήρξε Κρυφό Σχολειό. Ή ακόμη να φτιάξουν μια παράξενη ισοτιμία ανάμεσα στους αρματωλούς και κλέφτες, δηλαδή στο Γεώργιο Καραϊσκάκη, στο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, στον Οδυσσέα Ανδρούτσο, στον Κατσαντώνη, πιο μπροστά, με τους χαϊδούκους της Βουλγαρίας.
Απέναντι σε αυτούς ορθώνεται μια σεμνή κυρία με τη συγγραφή της «Κωνσταντίνος Παλαιολόγος», «Στα Xάρια των Φιλικών», ταπεινή γραφή, με το παιδαγωγικό τέχνασμα της «Πόρτας του Χρόνου και της Ιστορίας» και του Νικόλα και της Λενιώς, για να μας πει το εθνικό «Παραμύθι».
Επαίνεσε ο κ.Καργάκος εγκυρότερα από κάθε άλλον από εμάς, το λογοτεχνικό ύφος, στυλ και αξία της συγγραφέως. Και το ταξινόμησε κιόλας στο ιστορικό λογοτέχνημα.
Δεν είναι συγγραφέας. Είναι καντηλανάφτισσα , που ανάβει το καντήλι στο νοερό για όλους μας εικονοστάσι.
Επαινώ την κα Τζοάννου για τη διακριτικότητά της. Ενώ πραγματεύεται θέμα οξύ και τραχύ, αφήνει να κυλήσει με μια ηπιότητα, με μια γλυκύτητα, με μια αφηγηματικότητα παραμυθιού, αξιοθαύμαστη. Γιατί ξέρει ότι μιλάει, θέλει, φιλοδοξεί και πρέπει να μιλήσει για τα παιδιά-αναγνώστες.
….Πώς έγινε το φονικό. Πώς το περιγράφει η συγγραφεύς. Είναι εντυπωσιακό. Μεταξύ των Φιλικών είχαμε και έναν παράξενο τύπο, το Γαλάτη τον περίφημο.
Κοιτάξτε το γλυκύ τρόπο … («Στα Xνάρια των Φιλικών») , που το λέει η συγγραφεύς…Εγώ, δε μπορούσα να το γράψω έτσι.
Μαζί με την καντηλανάφτισσά μας ευγνωμονώ το Σκουφά, τον Ξάνθο, τον Τσακάλωφ, τον Παναγιώτη Αναγνωστόπουλο, το Σέκερη, τον Περαιβό, όλους τους Φιλικούς και τους ανθρώπους της μπιστόλας.
Εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ»:
«… Στα πλαίσια της εκδοτικής σειράς «Η Πόρτα του χρόνου και της Ιστορίας», η «Άγκυρα» …αγκυροβόλησε στα «Χνάρια των Φιλικών» με…καπετάνισσα στη γραφή του τη Θεοδώρα Λούφα - Τζοάννου.
Η Πόρτα είναι το φανταστικό ενδιάμεσο απ΄ όπου διαβαίνει ο πρωταγωνιστής και μαζί του ο αναγνώστης για ένα ταξίδι στο χρόνο, σε περασμένα και μακρινά
Και όλα αυτά με απόλυτο σεβασμό στην ιστορική αλήθεια. Και ο στόχος φαίνεται να πετυχαίνει, καθώς το πρώτο βιβλίο της σειράς «Κωνσταντίνος Παλαιολόγος» γνωρίζει εξαιρετική επιτυχία».
Εφημερίδα «Η ΒΡΑΔΥΝΗ»:
«… Την ιστορική πραγματικότητα μέσα από το εύρημα της «Πόρτας του Χρόνου και της Ιστορίας» επιχειρεί να προσεγγίσει το βιβλίο «Στα Xνάρια των Φιλικών» της Θεοδώρας Λούφα – Τζοάννου.
Ακροβατώντας σε μια λεπτή νοητή γραμμή ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα, η συγγραφέας καταφέρνει να κάνει τους ήρωες προσιτούς και τις πράξεις τους οικείες και κατανοητές. Έτσι, η ιστορία από δίδαγμα γίνεται βίωμα και ο αναγνώστης συμμέτοχος και συνεργός όχι σε περασμένα και μακρινά αλλά σε παρόντα και ολοζώντανα γεγονότα.
Ο Νικόλας και μαζί του ο αναγνώστης γνωρίζει από κοντά τους μεγάλους πρωτεργάτες της λεφτεριάς μας από την παιδική τους ηλικία. Γεύεται μαζί τους την πίκρα της σκλαβιάς, μοιράζεται το φόβο και τον κατατρεγμό τους και μαζί τους ορθώνει το ανάστημά του ενάντια στον κατακτητή…Ακολουθεί με άλλα λόγια «Τα χνάρια των Φιλικών».
Εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ»:
«… Η εκλαϊκευση της ιστορίας και ιδιαίτερα της πλουσιότατης ελληνικής ιστορίας, αποτελεί ασφαλώς έναν πρόσφορο τρόπο ώστε σημαντικά γεγονότα που έχουν
σημαδέψει την πορεία των λαών, να γίνουν ευρύτερα κατανοητά και περισσότερο προσιτά σε ομάδες πληθυσμού όπως είναι τα παιδιά.
Βεβαίως η μέθοδος κρύβει και αρκετούς κινδύνους, ο κυριότερος από τους οποίους είναι ότι η απλουστευμένη παρουσίαση μπορεί μέχρι και να αλλοιώσει την ουσία των γεγονότων.
Αναμφίβολα το βιβλίο της Θεοδώρας Λούφα - Τζοάννου «Στα Χνάρια των Φιλικών», έχει ξεφύγει, χάρη στον αριστοτεχνικό τρόπο γραφής και πλοκής, από αυτό τον κίνδυνο. Η συγγραφέας ισορροπώντας ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία πετυχαίνει να «ιστορήσει» την δράση των Φιλικών, κατά τρόπο που
σέβεται την ιστορική αλήθεια και συγχρόνως κάνει τους ήρωες εκείνους προσιτούς και οικείους προς τους σημερινούς αναγνώστες, κυρίως τους νέους.
Η Κα Θεοδώρα Λούφα - Τζοάννου χρησιμοποιεί το εύρημα της «Πόρτας του Χρόνου» που είναι η φανταστική ενδιάμεση (στο σήμερα και στο τότε). «Πόρτα», την οποία διαβαίνει ο αναγνώστης μέσα από το βιβλίο για να γίνει ένα με τους ήρωες και να ταξιδέψει μαζί τους ως μάρτυρας των γεγονότων που έζησαν εκείνοι και των οποίων γεγονότων καθόρισαν την πορεία.
Λιτή και συγχρόνως συναρπαστική αφήγηση, που κάνει το βιβλίο ακόμη πιο ενδιαφέρον και χρήσιμο».
Εφημερίδα «ΗΜΕΡΗΣΙΑ»:
«… Το βιβλίο «Στα Xνάρια των Φιλικών» της Θεοδώρας Λούφα –Τζοάννου, είναι το δεύτερο της σειράς που προσεγγίζει την ιστορική πραγματικότητα μέσα από το εύρημα της «Πόρτας του Χρόνου και της Ιστορίας».
Ο αναγνώστης έχοντας συμμεριστεί την πικρή παιδική ηλικία των Φιλικών, μπορεί να κατανοήσει -όταν τους ξανασυναντά, άνδρες πια μα πάντα σκλάβους και ξενιτεμένους- πώς μπόρεσαν εκείνοι οι απλοί άνθρωποι να τολμήσουν ό,τι δε μπόρεσαν οι ισχυροί και οι μεγάλοι της εποχής τους. Να ορθώσουν το ανάστημά τους στον κατακτητή, να βάλουν φωτιά στα μπαρούτια και στις ψυχές των ραγιάδων και να φέρουν την πολυπόθητη λευτεριά στην Πατρίδα μας.
Αυτούς τους ταπεινούς ανθρώπους, μα απαράμιλλους ήρωες, γνωρίζουμε, αγαπάμε και τιμούμε, ακολουθώντας τα χνάρια τους από την παιδική τους ηλικία, μέχρι τη μεγάλη ώρα της φοβερής τους απόφασης, που χώρεσε σε μια μόνο φράση:
« Ή Ελευθερία ή Θάνατος».
Με απόλυτο σεβασμό στην ιστορική αλήθεια, η συγγραφέας επιτρέπει στον εαυτό της τη μικρή αυτή εκτροπή -ης αξιοποίησης της φαντασίας και του παιδιού που όλοι έχουμε μέσα μας- για να φτάσει στο σκοπό της, που δεν είναι άλλος από το πλησίασμα, την εξοικείωση και τελικά τη γνώση και την αγάπη της ιστορίας μας».
Εφημερίδα «ΑΔΕΣΜΕΥΤΟΣ ΤΥΠΟΣ»:
«… Ιστορικό λογοτέχνημα με μυθιστορηματική πλοκή που καταφέρνει να φέρει τον αναγνώστη πρόσωπο με πρόσωπο με τα ιστορικά γεγονότα και τους ήρωες. Το βιβλίο «Στα Χνάρια των Φιλικών» χαρακτηρίζεται από απλό ύφος, άριστη δομή και ακρίβεια πληροφόρησης».
Περιοδικό «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΕΘΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑ»:
« Είναι ένα ευρηματικό ιστορικό έργο που θεωρητικά απευθύνεται σε παιδιά. Προσωπικά θα διαφωνήσω και θα γράψω ότι απευθύνεται σε όλους τους Έλληνες που επιθυμούν να μάθουν κάτι περισσότερον από τις λίγες γραμμές των σχολικών εγχειριδίων για την Φιλική Εταιρεία και να γίνουν γνώστες των εσωτερικών και εξωτερικών διεργασιών της, οι οποίες οδήγησαν τον Ελληνικό λαό στην αποτίναξη τετρακοσίων ετών τουρκικής σκλαβιάς. Το μυθιστόρημα αυτό είναι καλογραμμένο, με συνεχή ροή και κρατά αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Διακρίνεται ακόμη, για την περιγραφική του δύναμη και τους πειστικούς του διαλόγους.
Όμως, πρώτιστα και κύρια, συντελεί στην προσέγγιση των υψηλών ιδανικών όπως η αγάπη για την Πατρίδα, η πίστη προς την Ορθόδοξον θρησκεία και η διατήρησις της οικογενειακής ενότητος. Η προσέγγισις αυτών των ιδανικών γίνεται επαγωγικά και εντελώς φυσιολογικά και αβίαστα, χωρίς κανένα ίχνος στείρου διδακτισμού, που
θα καθιστούσε το βιβλίο απωθητικό.
Κρίνοντας κατά δίκαιον τρόπο το μυθιστόρημα «Στα Xνάρια των Φιλικών», θα το τοποθετούσα μετά λόγου δίπλα στα ανάλογα έργα της μεγάλης μας Πηνελόπης Δέλτα.»
